Evaluatie van de toegankelijkheid van stemlokalen in Nederland

Evaluatie van de toegankelijkheid van stemlokalen in Nederland
7 december 2023
Evaluatie van de toegankelijkheid van stemlokalen in Nederland

Zoals u wellicht weet zijn wij elk jaar weer druk bezig met het voorbereiden van de verkiezingen. Met het informeren van gemeenten over passende oplossingen met betrekking tot toegankelijkheid bij de stemlokalen en het monteren en plaatsen van bijbehorende drempelhulpen. Mocht u hier ook in geïnteresseerd zijn check dan eens onze rubriek https://drempelhulpen.com/alle-drempelhulpen/stembureau-drempelhulpen of onder het kopje veel gestelde vragen, de antwoorden op de vragen over toegankelijke stembureaus https://drempelhulpen.com/veelgestelde-vragen/toegankelijke-stembureaus/

Toegankelijkheid bij verkiezingen is van cruciaal belang voor een gezonde democratie en zorgt ervoor dat alle burgers gelijke kansen hebben om hun stem uit te brengen.

In Nederland worden verkiezingen over het algemeen als toegankelijk beschouwd, maar ondanks verschillende inspanningen is er nog steeds ruimte voor verbetering. Inmiddels zijn namelijk de eerste bevindingen en evaluaties in de landelijke media verschenen over hoe het gesteld is met de toegankelijkheid van de Nederlandse stemlokalen anno 2023. Naast de uitslag van de verkiezingen is dit ook belangrijk voor ons, maar natuurlijk voornamelijk voor de burger met een beperking.

Open State Foundation

De Open State Foundation (een onafhankelijke non-profit organisatie die zich inzet voor transparantie bij de overheid) onderzocht voor deze verkiezingen de toegankelijkheid bij stemlokalen. Er zijn in Nederland in totaal ruim 9800 stembureaus; in 234 van de 342 gemeenten waren alle locaties toegankelijk voor mensen met een beperking. Dat gold echter niet voor meer dan 400 bureaus, verspreid over 108 gemeenten. De conclusie was dat bij ongeveer 1 op de 22 stembureaus, de toegankelijkheid niet op orde was. Hieronder enkele voorbeelden van acties die werden genomen door verschillende gemeenten.

Bijvoorbeeld Omroep Gelderland; deed een analyse waaruit bleek dat in negentien Gelderse gemeenten niet alle stembureaus toegankelijk waren. In 32 Gelderse gemeenten zijn wel alle stembureaus toegankelijk. Een van die gemeenten is Berg en Dal, die speciaal voor de verkiezingen aanpassingen deed aan een aantal panden door bijvoorbeeld een drempelhulp te plaatsen. Toch ziet ook gemeente Berg en Dal nog wel ruimte voor verbetering. Zo hebben daar bijvoorbeeld niet alle stembureaus een invalidentoilet of voorzieningen voor mensen met een visuele beperking.

Een ander voorbeeld is de gemeente Harderwijk die de toegankelijkheid laat onderzoeken door een extern bureau. Met het onderzoek wil het college van burgemeester en wethouders duidelijk krijgen welke behoeften inwoners hebben die hindernissen ervaren bij een bezoek aan het stembureau.

Amsterdam zegt te zorgen voor "minimaal hoogteverschil tussen de stoep en de ingang en bij verdere drempels in de stembureaus." Ook gemeenten als Eindhoven, Breda, Enschede, Alkmaar, Gouda en Wageningen werken met het plaatsen van drempelhulpen.

Eindhoven, Schiedam, Enkhuizen en enkele andere gemeenten plaatsen hellingbanen bij trappen.

Onder meer Leeuwarden, Alphen aan den Rijn en Veenendaal hebben extra brede stemhokjes voor scootmobielen en rolstoelen. Ook zijn er gemeenten die voor de verkiezingen speciaal vervoer regelen (naar het stembureau en terug) voor mensen met een beperking. Dit gebeurt onder meer in Groningen, Nijmegen, Arnhem, Tilburg en Sittard-Geleen.

Den Haag, Utrecht, Leeuwarden, Eemsdelta en Midden-Groningen regelen invalidentoiletten bij de stembureaus. "Wij vinden het belangrijk dat iedereen kan komen stemmen. Het zit hem vaak in kleine dingen. Een invalidentoilet werkt drempelverlagend", legt Utrecht uit.

Gemeenten moeten er sinds 2019 voor zorgen dat alle stembureaus toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Als dat toch niet lukt, moeten gemeenten aan hun gemeenteraad uitleggen om welke bureaus het gaat en waarom die niet toegankelijk zijn. Er is dus een stijgende lijn te zien, maar die kan wel degelijk nog worden doorgetrokken!

Bron: ANP